วันนี้ (29 มีนาคม 2558) เป็นอีกวันหนึ่งที่ต้องบันทึกไว้ในประวัติศาสตร์ของสิงคโปร์ กับรัฐพิธีเคารพศพนาย ลี กวน ยู อดีตนายกรัฐมนตรีคนแรกของสิงคโปร์ ที่ถึงแก่อสัญกรรมวันจันทร์ที่ผ่านมา
ในฐานะที่ได้ทำงานที่สิงคโปร์มาปีกว่าๆ และได้สัมผัสกับระบบการทำงานของข้าราชการ และระบบและแผนต่างๆของประเทศนี้ ต้องยอมรับจริงว่า ลี กวน ยู เป็นบุคคลที่สำคัญ และผลักดันวิสัยทัศน์ จนออกมาเป็นรูปธรรม และเปลี่ยนประเทศที่เป็นเกาะเล็กๆ ซึ่งไม่มีทรัพยากรอะไร จากประเทศเกิดใหม่ด้อยพัฒนา ก้าวหน้าจนกลายเป็นประเทศพัฒนา เจริญอันดับต้นๆ เพียงหนึ่งชั่วอายุคน
ต้องออกตัวก่อนว่า ตอนเรียนมัธยมวิชาสังคม ก็ได้ยินชื่อของลี กวน ยู ว่าเป็นคนสำคัญ เป็นนายกคนแรกและยาวนานแบบผูกขาดหลายสิบปี ก่อนจะถอยออกมาอยู่เบื้องหลัง แต่ไม่ได้ทำความรู้จักหรือจำรายละเอียดเกี่ยวกับท่านได้มากเท่าไหร่
ช่วงอาทิตย์ที่ผ่านมา หลังจากวันจันทร์ที่ ลี กวน ยู ถึงแก่อสัญกรรม ผมได้รู้จักท่านมากขึ้นผ่านสารคดี และข่าวต่างๆทั้ง Channel News Asia ของสิงคโปร์เอง สื่อต่างประเทศอย่าง BBC, Discovery Channel และนิตยสาร The Economist ที่ต่างนำเสนอบทความต่างๆเกี่ยวกับลี กวน ยู ตั้งแต่ประวัติตั้งแต่เด็ก ชีวิตการทำงาน วิสัยทัศน์ และความเชื่อซึ่งผลักดันจนเป็นประเทศสิงคโปร์อย่างที่เห็นในปัจจุบัน
ผมขอบันทึกสิ่งที่ได้เรียนรู้เกี่ยวกับ ลี กวน ยู ในช่วงอาทิตย์ที่ผ่านมาไว้เป็นเกร็ดเล็กบ้าง ใหญ่บ้าง ที่ผมเพิ่งทราบในช่วงอาทิตย์ที่ผ่านมา
- มีชื่อภาษาอังกฤษว่า Henry แต่หลังจากจบจากอังกฤษกลับมาเลือกที่จะใช้ชื่อ กวน ยู
- เรียนจบกฏหมายจากมหาวิทยาลัย Cambridge ด้วยเกียรตินิยมอันดับหนึ่งด้วยคะแนนยอดเยี่ยม (an exceptional Starred-First (perfect score))
- แต่งงานกับภรรยาที่อังกฤษ ก่อนจะกลับมาจดทะเบียนอีกรอบตอนกลับมาสิงคโปร์
- รักภรรยามาก
- ตอนเรียนอังกฤษเห็นสภาพอังกฤษหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 แล้วตั้งคำถามว่าประเทศนี้นะ จะมาปกครองฉัน
- เป็นคนที่มีวินัยในการออกกำลังกายมาก เพราะรู้ว่าร่างกายที่แข็งแรงมีความสำคัญกับความคิด ตอนหนุ่มๆชอบเล่นกอล์ฟ แต่รู้สึกว่าใช้เวลานาน เลยเปลี่ยนมาเป็นวิ่ง ว่ายน้ำ และขี่จักรยานอยู่กับที่ ซึ่งทำเป็นประจำแม้ไปงานที่ต่างประเทศ
- เคยรวมประเทศกับมาเลเซีย แต่ต้องแยกตัวออกมา ซึ่งเป็นเรื่องที่ลี กวน ยู เสียใจมาตลอดชีวิต
- เรียนภาษาจีน และภาษามาเลย์ เพื่อสื่อสารกับคนต่างเชื้อชาติในประเทศ ได้ยินว่าพูดมาเลย์ได้ดีกว่าส.ส.ในประเทศมาเลเซียอีก
- ประเทศมาก่อนตัวเองเสมอ ไม่สามารถปล่อยวางได้ เพราะกลัว
- แม้ประเทศจะก้าวหน้า และเจริญมาขนาดนี้ ทุกครั้งที่พูดกับเยาวชนของสิงคโปร์จะคอยเตือนไม่ให้ประมาทอยู่เสมอ เพื่อไม่ให้ประเทศถอยหลังกลับไป
- วิเคราะห์เมืองหลวงต่างๆ แล้วคิดว่าสิ่งที่จะทำให้สิงคโปร์เป็นเมืองหลวงต่างกับที่อื่นคือต้นไม้ และสีเขียวในเมือง (Garden in the city) และเดินหน้าทั้งนโยบาย และเป็นตัวอย่างในการปลูกต้นไม้ในที่สาธารณะเสมอ
- หลังจากแยกตัวจากมาเลเซีย จุดอ่อนหลักคือการพึ่งพาน้ำจืด และการปกป้องประเทศ จึงวางแผนการพัฒนาเทคโนโลยีด้านทรัพยากรน้ำ ตั้งกระทรวงสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรน้ำ (Ministry of the Environment and Water Resources) เพื่อลดการพึ่งพาน้ำจากมาเลเซียก่อนหมดสัญญาส่งน้ำในปี 2061 ด้านการปกป้องประเทศก็ให้ชายสิงคโปร์ทุกคนต้องผ่านการฝึกทหารเป็นเวลา 2 ปี
- 3 ปัจจัยที่ทำให้ประเทศสิงคโปร์ประสบความสำเร็จ
- ปลอดการทุจริต
- ระบบที่ให้คนเก่งมีความสามารถประสบความสำเร็จ (Meritocracy) ไม่ใช่เส้นสาย
- ให้โอกาสทุกคนในอย่างเท่าเทียม แต่ต้องทำงานหนักเพื่อพิสูจน์่ว่าตัวเองเก่งพอจะประสบความสำเร็จหรือไม่
ผมเชื่อว่าลี กวน ยู เป็นหนึ่งในรัฐบุรุษที่คนสิงคโปร์ภูมิใจ และจะอยู่ในใจคนไปอีกนาน
